ژرف‌ساخت اسطوره‌ای پدرسالاری در ازدواج‌های ایرانیان با نیرانیان در شاهنامه

نویسندگان

  • رضا ستاری دانشیار زبان و ادبیات فارسی دانشگاه مازندران
  • مرضیه حقیقی دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی دانشگاه مازندران
چکیده مقاله:

پیوند مردان ایرانی با زنان نیرانی یکی از رایج‏ترین نوع ازدواج‏ها در شاهنامه است که به‏ویژه در بخش پهلوانی بسامد بسیار بالایی دارد. در شاهنامه، پادشاهان و یلان برجسته ایرانی با زنانی غیرایرانی و عموماً تورانی ازدواج می‏کنند. از این ازدواج‏ها با عنوان ازدواج برون‏همسری، یا ازدواج برون‏قبیله‏ای یاد می‏شود. در نمادشناسی باستانیِ شاهنامه، ایران سرزمین مقدّس و اهورایی، و توران، سرزمین آلودگی‏ها و نیروهای اهریمنی، است. از سوی دیگر، در باورشناسی باستانی، زنان کانون‏های آمیختگی و وابستگی به زمین هستند و در مقابل، مردان، موجوداتی اهورایی، آسمانی و فارغ از آلودگی‏های زمینی به شمار می‏آیند. اسطوره‏های کهن ایران، بنابر سابقه طولانی تسلّط فرهنگ پدرسالاری، دارای ژرف‏ساختی مردکانون هستند؛ از این رو، در روند دگرگونی اسطوره‏ها به حماسه ملّی، مفاهیم و برداشت‏های زن‏ستیزانه را نیز به حماسه افزوده‏اند. در این پژوهش علاوه بر بررسی ژرف‏ساخت اسطوره‏ای این پیوندها، مؤلّفه‏های پدرسالاری در آنها بازکاوی شده است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

اثر بربرین در تنظیم آستروسیتهای Gfap+ ناحیه هیپوکمپ موشهای صحرایی دیابتی شده با استرپتوزوتوسین

Background: Diabetes mellitus increases the risk of central nervous system (CNS) disorders such as stroke, seizures, dementia, and cognitive impairment. Berberine, a natural isoquinolne alkaloid, is reported to exhibit beneficial effect in various neurodegenerative and neuropsychiatric disorders. Moreover astrocytes are proving critical for normal CNS function, and alterations in their activity...

متن کامل

اثر بربرین در تنظیم آستروسیتهای Gfap+ ناحیه هیپوکمپ موشهای صحرایی دیابتی شده با استرپتوزوتوسین

Background: Diabetes mellitus increases the risk of central nervous system (CNS) disorders such as stroke, seizures, dementia, and cognitive impairment. Berberine, a natural isoquinolne alkaloid, is reported to exhibit beneficial effect in various neurodegenerative and neuropsychiatric disorders. Moreover astrocytes are proving critical for normal CNS function, and alterations in their activity...

متن کامل

بررسی گومیچشن و ویچارشن در ازدواج های ایرانیان با نیرانیان در شاهنامه

شاهنامه ی فردوسی، برجسته ترین اثر حماسی در زبان فارسی است که بیشترین مفاهیم و باورهای تاریخی و اساطیری، در آن تجلّی یافته است. از جمله ی مهم ترین مسائل مورد توجه در این کتاب، انعکاس اساطیر مربوط به آفرینش و باورهای فردی و اجتماعی مردمان ایران باستان پیرامون آن بوده است. در اسطوره ی آفرینش، هستی از آمیزش دو بن ناساز اهورایی و اهریمنی، طی چهار دوره ی زمانی سه هزار ساله شکل گرفته است. این باور اسط...

15 صفحه اول

راهبردها و تفکرات جنگی ایرانیان در شاهنامه

بزرگترین اثر حماسی و ملی زبان فارسی شاهنامه حکیم ابوالقاسم فردوسی است که بخش مهمی از امور و کیفیات گذشته قوم ایرانی را در بر می‌گیرد. همان طور که می‌دانیم موضوع اصلی حماسه شرح نبردها و دلاوری‌های گذشته اقوام مختلف است. شرح نبردها در شاهنامه، با افسانه‌ها آمیخته شده و چهره‌‌ای اسطوره‌ای و خارق العاده پیدا نموده است. یکی از اجزاء مهم جنگ، شیوه‌های نبرد است که امروزه به آن تاکتیک گفته می‌شود. شاه...

متن کامل

کارکرد سیاسی داستان سیاوش وروابط بین ایرانیان وتورانیان در شاهنامه

شاهنامه از برجسـته‌ترین آثار زبـان فـارسـی اسـت که با بیانی حماسی و تاثیرگذار بسیاری از روابط سیاسی حکومت‌های ایرانی را با دیگر کشورها و ملت‌ها به ویژه در دوران ساسانی برای ما آشکار می‌سازد. در شاهنامه پایه‌های بینش سیاسی ایرانیان و چگونگی شکل‌گیری حکومت از منظر سنتی بیان شده است. فردوسی به ساختارهای سیاسی و اجتماعی جامعه توجه داشته و نقش محوری پادشاهان را در اندیشه‌های سیاسی ایرانیان باستان عر...

متن کامل

خْرَفْسْتَران در اندیشه‌ ایرانیان براساس اوستا، متون پهلوی، و شاهنامه

خْرَفْسْتَران موجودات زیان‌باری مانند اژدها، مار، مور، کژدم، موش، شیر و... هستند که اهریمن آنها را بر ضد جهان نیک آفریده است. در اوستا و متون پهلوی دستورهایی درباره مبارزه با این موجودات اهریمنی و از میان بردن آنها داده شده است. تأثیر فردوسی و شاهنامه بر فرهنگ و زبان ایرانی روشن است، امّا آنچه ضروری می‌نماید، آشکار کردن این نکته است که اندیشه‌های او و نگرشش درباره‌ جانوران تا چه اندازه از این متون تأ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 12  شماره 42

صفحات  107- 151

تاریخ انتشار 2016-05-21

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023